Wytyczanie budynku (a ściślej tyczenie fundamentów domu) jest czynnością, która jako pierwsza zostaje ujęta w dzienniku budowy domu. Ten etap budowy jest kluczowy dla dalszych prac budowlanych.

Wytyczanie fundamentów jest czynnością, której efektem finalnym są zaznaczone w widoczny sposób ważne punkty powstającej budowli. Oznaczenie tych punktów powinno odbyć się w sposób zaakceptowany przez kierownika budowy, ponieważ to właśnie przede wszystkim on będzie korzystał z nich podczas nadzorowania budowy. Tyczenie wykonuje geodeta, z którym inwestor uprzednio ustala termin, metodę i kwotę, za jaką to wykona.

Metody tyczenia

Geodeta uzgadnia z kierownikiem budowy i z inwestorem metodę wytyczania. Bywa, że wybór metody rzutuje na cenę wykonania usługi. Niektórzy kierownicy wybierają zaznaczanie narożników domu, inni znacznie bardziej wolą wyznaczenie osi.

Geodeta wykonując swoją pracę, powinien zwrócić wyraźną uwagę na odstępy od granic działki i przede wszystkim na to aby wytyczenie odbyło się zgodnie z planem budynku i zezwoleniem budowlanym. Gdy ściana budynku, z oknami znajduje się 4 metry od granicy i 3 metry w przypadku gdy okien na ścianie nie ma, ważne jest aby dobrze znać usytuowanie granic, by nie narazić się później na nieprzyjemności ze strony nadzoru budowlanego. Aby dobrze znać miejsce przebiegania granic, należy wcześniej zlecić geodecie czynności potocznie zwanymi wznowieniem granic.

Najbardziej popularną metodą tyczenia budynków jest wykonywanie tzw. ław budowlanych, czy ław drutowych. Jest ona bardzo dokładna i służy do wytyczenia krawędzi budynku lub jego osi. Ławy budowlane są niczym innym jak deskami przybitymi do zabitych w ziemi drewnianych pali. Na deskach wbite są gwoździe, leżące w linii osi budynku. Gdy połączymy naprzeciwległe gwoździe sznurkiem, lub drutem otrzymamy dokładne usytuowanie osi. Warto tutaj zaznaczyć, że ławy umiejscowione są poza obrębem budynku, co jest zaletą jeśli chodzi o tworzenie wykopu pod fundament, składowanie materiału, czy poruszanie się pracowników budowlanych.

Alternatywą dla metody ław budowlanych jest metoda kołkowa. Jest ona bardziej ekonomiczna i polega na umiejscowieniu kołków w miejscach przecięcia się głównych osi domu lub w jego narożnikach. „Zakołkowane” punkty przesuwa się o określoną odległość od planowanego wykopu, zapisując ową odległość w dokumentacji po to aby można było w późniejszym terminie odtworzyć pierwotne usytuowanie punktów.

Należy ponadto wiedzieć o tym, iż do zadań geodety należy oprócz tego wytyczenie i zamarkowanie reperów (punktów o znanej wysokości) dzięki którym w każdym momencie będzie można domierzyć i wyznaczyć, czy skontrolować poziom usytuowania budynku.